کوچ

به حرکت و جابجایی عشایر از ییلاق به سمت قشلاق و بالعکس، کوچ  گفته می شود. 

   :

  کوچ، نماد و از مشخصه های اصلی زندگی عشایر است که دلیل اصلی آن رسیدن به علف برای چرای دام است. عشایر عموما دو بار در سال کوچ می کنند؛ یک بار در ابتدای سال از مناطق قشلاقی به مناطق ییلاقی می روند که به آن "کوچ بهاره" گفته می شود و یک بار هم در اواسط سال و این بار از  ییلاق به سمت مناطق قشلاقی کوچ می کنند که به "کوچ پاییزه" شهرت دارد.

  عشایر ایران به سه شیوه کوچ می کنند:

ا – کوچ سنتی

2 – کوچ نیمه سنتی

3 -  کوچ ماشینی  

در گذشته بیشتر ایلات و طوایف ایران بویژه "کوچ بهاره" خود را به صورت سنتی و پیاده انجام می دادند اما با توسعه شهرنشینی و تصرف ایلراه ها، عشایر به ناچار با  استفاده از ماشین مسیر بین ییلاق به قشلاق و بالعکس را طی می کنند که به آن "کوچ ماشینی" گفته می شود. بر اساس آمار سومین سرشماری عشایر کوچنده کشور در سال 1387، تنها حدود 30 درصد عشایر به صورت سنتی کوچ می کنند و 70 درصد آنان ترجیح می دهند کوچ خود را با ماشین انجام دهند. برخی از عشایر نیز در زمان کوچ خانواده های خود را با ماشین و دام را پیاده کوچ می دهند که به آن "کوچ نیمه سنتی" گفته می شود.  

به نظر می رسد کوچ سنتی عشایر که به عنوان یکی از میراث های ناملموس ایران و جهان شناخته می شود در حال از بین رفتن است و در آینده به ندرت شاهد کوچ به شیوه سنتی آن باشیم.

استفاده از مطالب وبلاگ با ذکر منبع بلامانع است.

ایلات و عشایر ایران

ترکیب اجتماعی جمعیت ایران از سه جامعه متمایز شهری، روستایی و عشایری تشکیل شده است و حیات اجتماعی در سرزمین ایران از گذشته های دور متاثر از زندگی و روابط و تعامل این سه جامعه در کنار یکدیگر بوده است.

 جامعه عشایری همواره نقش تعیین کننده ای در حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران داشته و پیش از حکومت پهلوی، سر منشاء حکومتها در ایران ایلی و عشایری بوده است.  در حال حاضر هر چند از اقتدار و تاثیرگذاری سیاسی این قشر کاسته شده، اما همچنان گستره وسیعی از کشور، قلمرو زندگی و فعالیت های تولیدی و اقتصادی آنان است.

بر اساس تعریف مرکز آمار ایران؛ عشایر کوچنده به مردمی گفته می شود که توامان دارای سه ویژگی زیر باشند :

ـ ساخت اجتماعی ایلی.

ـ اتکای اصلی معاش به دامداری.

ـ شیوه زندگی شبانی مبتنی بر کوچ.

طبق این تعریف، عشایر کوچنده به جمعیتی گفته می شود که دارای نظام اجتماعی مبتنی بر سلسله مراتب ایلی باشند، اساس معیشت آنان مبتنی بر دامداری باشد و دارای اقامتگاه ثابتی نباشند و برای یافتن چراگاه و تعلیف دام، بین ییلاق و قشلاق، کوچ و حرکت منظم فصلی داشته باشند. عشایر غالبا از سیاه چادر، آلاچیق و سر پناه قابل حمل در تمام یا بخشی از سال استفاده می کنند.

بر اساس اطلاعات سومین سرشماری عشایر کوچنده کشور توسط مرکز آمار ایران در تیر ماه 1387، جمعیت عشایری کشور یک میلیون و 186 هزار و 398 نفر در قالب 212 هزار و 772 خانوار، 104 ایل و 552 طایفه مستقل می باشد که 24 میلیون راس دام سبک و سنگین در اختیار دارند.

این بخش پس از سرشماری چهارم عشایر کوچنده کشور به این متن افزوده شده است: (در چهارمین سرشماری عشایر کوچنده کشور که در سال 1399  به صورت ثبتی مبنایی انجام شد، جمعیت عشایر کشور یک میلیون 108 هزار و... نفر در قالب 252 هزار خانوار اعلام شد.)

https://www.instagram.com/alireza_rahimi36

استفاده از مطالب وبلاگ با ذکر منبع بلامانع است.